Χάνεται ο στόχος που έθεσε η Κυβέρνηση για ένταξη της Κύπρου στη ζώνη Σένγκεν μέσα στο 2026.

Εκκρεμότητες που εμποδίζουν την υλοποίηση του ευσεβή πόθου που είχε εκφράσει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας να υπάρξει κατάληξη μέσα στο ‘26 ώστε συμβολικά τουλάχιστον η εφαρμογή να συμπέσει με την κυπριακή προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ.

Σύμφωνα με αρμόδιες πηγές, αριθμητικά οι εκκρεμότητες μπορεί να είναι λίγες εντούτοις οι πτυχές που παραμένουν ανοιχτές χαρακτηρίζονται δύσκολες και κοστοβόρες.  Για παράδειγμα υπάρχει μια αλυσίδα που έχει να κάνει με τα προαπαιτούμενα της διαχείρισης του προσφυγικού.

Οι αριθμοί τη δεδομένη στιγμή είναι ενθαρρυντικοί, όμως οι αξιολογήσεις στηρίζονται και στα διάφορα τεστ αντοχής με έμφαση στην ετοιμότητα του κράτους να αντιμετωπίσει ακραίες  καταστάσεις. Είναι λοιπόν προϋπόθεση να λειτουργήσει το προαναχωρησιακό κέντρο στις “Λίμνες” στη Μενόγεια.

Πληροφορίες του Σίγμα αναφέρουν ότι πράγματι αυτό το τμήμα θα είναι έτοιμο στο τέλος του έτους, σε αντίθεση με τις υπόλοιπες εγκαταστάσεις του Κέντρου - η υλοποίηση των οποίων μετατίθεται για την άνοιξη του 2026.

Υπάρχει φυσικά και η μείζονος σημασίας πτυχή της Πράσινης Γραμμής. Οι πληροφορίες του Σίγμα αναφέρουν πως ο γρίφος βρίσκεται κοντά στην επίλυση. Η Πράσινη Γραμμή δεν προβάλλεται πια ως σημαντικό εμπόδιο για το εν λόγω ζήτημα, ιδιαίτερα μετά την πρόσφατη εγκατάσταση των νέων συστημάτων ταυτοποίησης.

Η προσέγγιση της Κυβέρνησης είναι πως οι έλεγχοι που γίνονται σήμερα δεν ξεπερνούν το όριο του κανονισμού της Πράσινης Γραμμής, η οποία δεν προσεγγίζεται ως εξωτερικό σύνορο - αλλά ως ειδική συνθήκη. Και λέει ο κανονισμός, πως οι έλεγχοι προσώπων προβλέπονται τόσο για σκοπούς επαλήθευσης ταυτότητας όσο και για λόγους ασφάλειας.

Για να μην δημιουργηθεί λοιπόν σκληρό σύνορο, συζητείται μια ρήτρα εξαίρεσης - χωρίς να παραβιάζεται η αρχή της ελεύθερης κυκλοφορίας. Άρα συνοψίζοντας, αναμένονται βήματα σε σχέση με την περαιτέρω ενίσχυση των ψηφιακών συστημάτων, την ενίσχυση της επιτήρησης των θαλάσσιων συνόρων και η ολοκλήρωση του Κέντρου Φιλοξενίας.

Θα γίνουν έπειτα οι αξιολογήσεις και εάν είναι θετικές θα ανοίξει το πολιτικό σκέλος - το οποίο είναι επίσης χρονοβόρο. Η ένταξη πρέπει να εγκριθεί ομόφωνα από τα κράτη μέλη. Και πάλι όμως δεν εφαρμόζεται από τη μία μέρα στην άλλη. Μετά την απόφαση χρειάζεται μια περίοδος προσαρμογής τουλάχιστον έξι μηνών. Που έχει να κάνει -ανάμεσα σε άλλα- με την πρακτική εφαρμογή των συστημάτων και την εκπαίδευση του προσωπικού. Το ρεαλιστικά θετικό σενάριο είναι πια να υπάρξει κατάληξη εντός 2027. Και αυτό αν όλα πάνε καλά…

Να σημειωθεί πως για την ενίσχυση των ψηφιακών συστημάτων, την κατασκευή του προαναχωρησιακού κέντρου και την ενίσχυση των συστημάτων επιτήρησης στα θαλάσσια σύνορα η ΕΕ διέθεσε στην Κύπρο πάνω από 292 εκατομμύρια.

Σε σχέση με την κατάργηση των θεωρήσεων εισόδου κατόχων κυπριακών διαβατηρίων στις Ηνωμένες Πολιτείες, με βάση τα χρονοδιαγράμματα που τέθηκαν κατά καιρούς, επίσης παρατηρείται καθυστέρηση ως προς την ένταξη της Κύπρου στο πρόγραμμα Visa Waiver. Έχει ολοκληρωθεί το τεχνικό σκέλος και ο φάκελος διαβιβάστηκε στις ΗΠΑ. Η απόφαση εξαρτάται από την κυβέρνηση Τραμπ, η οποία μέσω Κογκρέσου μπορεί να μπλοκάρει ή να καθυστερήσει την εφαρμογή για λόγους ασφαλείας. Άρα μετράμε στην εξίσωση και τις πολιτικές του Αμερικανού Προέδρου σε σχέση με το μεταναστευτικό. Με άλλα λόγια, η έγκριση εξαρτάται από την πολιτική ατζέντα του Τραμπ.